WAALBED-IV

Inleiding
De WAALBED-IV-studie vindt plaats met mensen met dementie en zeer ernstig probleemgedrag en professionals van afdelingen die zich hebben toegelegd op de behandeling van deze mensen. Informatie over voorgaande WAALBED-studies vindt u elders op deze site. De afkorting WAALBED staat voor WAAL Behavior in Dementia.

Doel
Het doel van de WAALBED-IV-studie is antwoord te verkrijgen op de volgende vragen:

• Wat zijn de organisatorische kenmerken van deze gespecialiseerde afdelingen?
• Hoe moet succesvolle behandeling van probleemgedrag worden gedefinieerd?
• Wat kenmerkt mensen die worden opgenomen op deze afdelingen en hoe is het verloop tijdens opname?
• Wat zijn voorspellers van een succesvolle behandeling?

Methode
De WAALBED-IV-studie bestaat uit drie delen:

Deel 1
Deel 1 van de WAALBED-IV betreft een kwalitatieve studie naar de organisatorische kenmerken en fysieke omgeving van afdelingen die mensen met dementie en zeer ernstig probleemgedrag behandelen. Dit onderzoek vond plaats door middel van vragenlijsten en interviews met zorgprofessionals en  observaties van de fysieke omgeving van de deelnemende 13 afdelingen.  Dit onderzoek is een beschrijvende studie en diende tevens als voorbereiding van de observationele studie naar mensen die op deze afdelingen worden opgenomen (deel 3 van de WAALBED-IV-studie).

De interviews en observaties hebben plaatsgevonden in de zomer van 2018. Het schrijven aan een conceptartikel is in de afrondende fase (december 2023). 

Deel 2
Dit deel betreft een concept mapping studie om tot een beter begripvan succesvolle behandeling van ernstig probleemgedrag bij dementie te komen. Aan deze concept mapping hebben 82 professionals deelgenomen van deelnemende afdelingen en consulenten van het CCE (Centrum voor Consultatie en Expertise). Concept mapping bestaat uit meerdere fases die deels met de hele groep en deels door de leden van de groep individueel plaatsvindt. Het resultaat is een kaart (map) van verschillende clusters van statements die beschrijven wat aspecten zijn van succesvolle behandeling. In de analyse onderscheiden we de volgende drie hoofdclusters: 1) Welbevinden van de persoon met dementie en van de mensen in diens omgeving, 2) Multidisciplinaire analyse en behandeling, en 3) Houding en vaardigheden van betrokkenen. Deze clusters zijn weer onderverdeeld in 10 subclusters: zie de cluster map in de figuur hieronder. In de bijlages bij deze studie staat een Nederlandstalig abstract met wat meer informatie over de resultaten. Het artikel kun je vinden kun je vinden onder bestanden.

Deel 3
Dit betreft een observationele studie. Het doel van deze studie is inzicht verkrijgen in de kenmerken, het beloop en de behandeling van mensen met dementie en zeer ernstig probleemgedrag. Nieuw opgenomen mensen met dementie en probleemgedrag zullen worden gevolgd vanaf opname. Tijdens opname op de afdeling wordt op drie momenten de ernst van het probleemgedrag gemeten met de Cohen-Mansfield Agitation Inventory (CMAI) en de Neuropsychiatrische Vragenlijst (NPI-Q). Daarnaast wordt in deze groep onder andere leeftijd, (psychiatrische) morbiditeit, het niveau van het cognitief functioneren, psychofarmacagebruik en vrijheidsbeperkende maatregelen verzameld. We zullen nagaan hoe kenmerken zoals geslacht, leeftijd, type dementie, psychiatrische morbiditeit en type gedrag gerelateerd zijn aan de behandeluitkomst en aan overlijden. De dataverzameling is inmiddels afgerond. Er hebben 127 mensen deelgenomen aan de studie. 

Stand van zaken
Het onderzoek is maart 2018 van start gegaan met deel 1. De onderzoeker combineert dit onderzoek met de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde. Dit betekent dat de intensiteit van het onderzoek wisselt en een langere looptijd heeft. Op dit moment (december 2023) wordt het artikel over deel 1 afgerond, is het artikel over deel 2 gepubliceerd en is de voorbereiding van de analyse van deel 3 in volle gang.

Wie voert het onderzoek uit?
Drs. G. (Gerrie) van Voorden, uitvoerend onderzoeker en arts in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Radboudumc (gerrie.vanvoorden@raboudumc.nl)
Prof. dr. R.T.C.M. Koopmans, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Radboudumc
Prof. dr. D.L. Gerritsen, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Radboudumc (projectleider)
Prof. dr. R.C. Oude Voshaar, hoogleraar Ouderenpsychiatrie, UMC Groningen
Dr. M. Smalbrugge, senior-onderzoeker en hoofd Gerion, afdeling Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC
Dr. J.M.A. van den Brink, hoofd VOSON, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Radboudumc

Dit onderzoek wordt mogelijk gemaakt door ZonMw HGOG