Zicht op zingeving

Zicht op zingeving

Zorg die is afgestemd op de situatie en de persoonlijkheid van dat ene, unieke mens: dat is wat we mensen proberen te bieden wanneer mensen in een verpleeghuis verblijven. We vroegen ons af hoe we er voor kunnen zorgen dat er aandacht is voor zingeving in de gewoner dagelijkse zorg, gedurende de dagelijkse contacten van zorgmedewerkers met de bewoner. Onder zorgmedewerkers verstaan we alle betrokkenen, de huiskamermedewerkers, facilitair bedrijf, verzorgende en verpleegkundigen, artsen en paramedici, activiteitenbegeleiding, geestelijk verzorgende. In een voorgaande studie (2021) hebben we door middel van de methode ‘cirkelen rondom je onderzoeksvraag’ en uitgebreide gesprekken met bewoners, naasten, zorgverleners en management hiervoor een praktijkinterventie ontwikkeld. Deze bestaat uit vijf onderdelen: scholing van alle betrokken zorgmedewerkers, coaching door leercoaches, intervisie op de afdeling, een digitaal platform en het aanpassen van werkprocessen. In het voorgaande project hebben we committent gecreëerd bij alle betrokken partijen. De leercoaches zijn twee ervaren verzorgende en verpleegkundige van de hospice-afdeling en een geestelijk verzorgende. De scholing wordt extern ingevuld, met een train de trainer-opleiding.

De onderzoeksvraag van deze studie is hoe goed het lukt om de praktijkinterventie op psychogeriatrische en somatische afdelingen te implementeren en wat de opbrengsten daarvan voor bewoners en zorgprofessionals zijn.

Doel
Met het beantwoorden van deze onderzoeksvraag, willen we de vier typen doelen bereiken die bij praktijkonderzoek belangrijk zijn, namelijk: veranderdoelen, professionaliseringsdoelen, ontwikkeldoelen en kennisdoelen. Meer concreet zijn dit:

1. Veranderdoelen in de praktijk: Bewoners ervaren gelijkwaardigheid, medewerkers signaleren wat de bewoners bezighoudt en er is een gezamenlijk gedragen werkwijze en visie rond zingeving.
2. Professionaliseringsdoelen van zorgmedewerkers: zorgmedewerkers hebben zicht op wat voor henzelf zin en kleur geeft aan het leven, voelen zich en zijn competent om te acteren op zingevingsvragen en kunnen keuzes maken wat op dat moment voor bewoners belangrijk is.
3. Ontwikkeldoelen: de nieuwe rol van leercoach op de afdelingen is getest, aangepast en beschreven, er zijn ondersteunende materialen ontwikkeld en getest, zoals een gesprekstool voor verzorgende, en er is een digitaal leerplatform waar leeropbrengsten worden gedeeld.
4. Kennisdoelen: Het is bekend wat de invloed is van de praktijkinterventie voor bewoners, naasten en medewerkers en wat belemmerende en bevorderende factoren hierbij zijn. Tevens is de kennis en de scholing van dit project landelijk beschikbaar.

Methode
Actie-onderzoek. Kenmerkend voor het actieonderzoek in deze studie waarbij we de zelf ontwikkelde praktijkinterventie implementeren en evalueren, is de stapsgewijze implementatie-aanpak, het tussentijds evalueren, het zo nodig aanpassen van het implementatieplan om te reageren op (onverwachte) beïnvloedende factoren en de ondersteuning door drie leercoaches als actieonderzoekers.

Looptijd onderzoek:
Januari 2022 tot en met augustus 2024

Betrokkenen
Vanuit Liemerije zijn cliënten, bewoners, naasten, zorgverleners,  beleidsmakers en het management betrokken.

Onderzoekers:

• Niecky Fruneaux, algemeen geestelijk verzorger, Liemerije; actieonderzoeker en promovenda
• dr. Yvonne Engels, hoogleraar zingeving, Radboudumc
• dr. Jan Smit, decaan Faculteit der Medische Wetenschappen, Radboudumc
• Wim Smeets, hoofd Dienst Geestelijke Verzorging en Pastoraat, Radboudumc
• Anne Slöetjes, verzorgende en woonbegeleider Liemerije; leercoach en actieonderzoeker
• Kathleen Beihsner, verpleegkundige Liemerije; leercoach en actieonderzoeker
• Anke Persoon, senioronderzoeker UKON, onderzoekslijn V&V

Dit onderzoek wordt gefinancierd door ZonMw en valt onder het programma Langdurende Zorg en Ondersteuning.