Samen in Actie Bij Apathie (SABA) Thuis en Onderwijs
Een vervolg op Samen in Actie Bij Apathie (SABA)
Inleiding
Ongeveer de helft van de mensen met dementie krijgt te maken met apathie: een afname van initiatief en spontaan gedrag, het minder uiten van emoties en een verminderde interesse en sociale interactie. Apathie heeft gevolgen voor de zelfstandigheid, de gezondheid en de kwaliteit van leven van mensen met dementie. Toch is er in de dagelijkse praktijk weinig aandacht voor apathie en wordt het vaak niet gericht behandeld. Om naasten en professionele zorgverleners handvatten te bieden in het opmerken, onderzoeken en onderbreken van apathie bij mensen met dementie in het verpleeghuis, is de interventie SABA (Samen in Actie bij Apathie) ontwikkeld. SABA bestaat uit een werkwijze en bijbehorende materialen, die te vinden zijn op de website: SABA (ukonnetwerk.nl). De inhoud en de vorm van de materialen is samen met naasten en professionele zorgverleners bepaald op basis van hun behoeften. Tussen mei 2023 en april 2024 ontwikkelen we SABA verder.
_____________________________________________________________________________________
SABA-Thuis
In de thuissituatie is apathie bij iemand met dementie belastend voor de naaste. Apathie vergroot de kans op opname in het verpleeghuis. SABA zou mantelzorgers van thuiswonende mensen met dementie kunnen helpen. Dat vraagt om het aanpassen van de werkwijze en de materialen aan de thuissituatie. In het SABA-Thuis project proberen mensen met dementie en apathie en hun naasten de SABA materialen uit onder leiding van de casemanager dementie. In (groeps)interviews met mensen met dementie, hun naasten, zorgmedewerkers en casemanagers dementie vragen we daarna welke aanpassingen er volgens hen nodig zijn om toepassing in de thuissituatie mogelijk te maken. Ook vragen we hoe we de nieuwe interventie SABA-Thuis het beste kunnen aanbieden, zodat deze voor zoveel mogelijk mensen te gebruiken is. Tot slot voeren we de aanpassingen samen met de deelnemers door en schrijven we een handreiking voor toepassing van SABA-Thuis.
In de projectgroep zitten naast het onderzoeksteam prof. dr. Debby Gerritsen, drs. Hanneke Nijsten (promovendus SABA), dr. Marieke Perry (huisarts), drs. Rob Groot Zwaaftink (namens Alzheimer Nederland), een naaste en een casemanager dementie. Alzheimer Nederland maakt SABA-Thuis financieel mogelijk.
_____________________________________________________________________________________
SABA-Onderwijs
De SABA-materialen bevatten twee presentaties: één met informatie over het opmerken en onderzoeken van apathie en één over contact maken met een bewoner met dementie en apathie. De inhoud van deze presentaties is niet alleen van belang voor zorgmedewerkers die nu al in het verpleeghuis werken, maar ook voor zorgmedewerkers in opleiding en voor beginnende casemanagers dementie, die thuiswonende mensen met dementie en apathie en hun naasten begeleiden. In SABA-Onderwijs passen we de SABA-presentaties samen met docenten en studenten aan op basis van hun wensen en behoeften. Zo maken we ze geschikt voor toepassing in het onderwijs aan zorgmedewerkers op MBO niveau en aan casemanagers dementie.
In de projectgroep zitten naast het onderzoeksteam prof. dr. Debby Gerritsen, drs. Hanneke Nijsten (promovendus SABA), dr. Roeslan Leontjevas (senior onderzoeker UKON), prof. dr. Martin Smalbrugge (specialist ouderengeneeskunde en hoofd van GERION), dr. Franka Meiland (coördinator nascholingen bij GERION, waaronder de opleiding Casemanagement dementie), Simona van de Vinne, MSc (beheerder UKON Academy) en drs. Rob Groot Zwaaftink (namens Alzheimer Nederland). ZonMw maakt SABA-Onderwijs financieel mogelijk.
